Η επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης λόγω των συνεπειών της υγειονομικής κρίσης θα οδηγήσει χιλιάδες εργοδότες στην απόφαση να απολύσουν εργαζομένους, ενώ άλλοι θα βρεθούν σε δύσκολη θέση γιατί δεν θα μπορούν να καταβάλουν τις προβλεπόμενες από τον νόμο αποζημιώσεις.
Ο υπολογισμός των ποσών που δικαιούται κάποιος απολυμένος, είτε ως υπάλληλος είτε ως εργαζόμενος, φαίνεται στους πίνακες 1 και 2, ενώ καμία απόλυση δεν είναι έγκυρη εφόσον δεν κατατεθεί η αποζημίωση στον τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου. Σε τραπεζικούς λογαριασμούς αποδίδονται επίσης και οι αποζημιώσεις για τις ασφαλιστικές εισφορές των μαθητευόμενων φοιτητών ή σπουδαστών που πραγματοποιούν πρακτική άσκηση ή μαθητεία σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα. Η διαδικασία αυτή αφορά τους λογαριασμούς εισφορών των συγκεκριμένων δικαιούχων στον ΕΦΚΑ. Κάθε υπόχρεη επιχείρηση υπογράφει σύμβαση με την τράπεζα που επιλέγει, ενώ, στην περίπτωση που δεν τηρηθεί η υποχρέωση αυτή, τότε γίνεται διακοπή της σύμβασης μαθητείας ή πρακτικής άσκησης και επιβάλλεται αποκλεισμός της από τα προγράμματα μαθητείας και πρακτικής άσκησης για δύο έτη.
Οδικός χάρτης
Οκτώ σημεία-«κλειδιά» καθορίζουν τον οδικό χάρτη των απολύσεων, ξεκαθαρίζοντας το πλαίσιο των υποχρεώσεων για τους εργοδότες, αλλά και των δικαιωμάτων για τους… απολυμένους.
Ειδικότερα, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να έχουν υπ’ όψιν τα εξής:
1. Ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα απόλυσης ενός υπαλλήλου αορίστου χρόνου με δύο τρόπους. Ο ένας αφορά την άμεση απόλυση με έκτακτη καταγγελία της σύμβασης εργασίας και ο άλλος με καταγγελία κατόπιν προειδοποίησης. Για τους εργατοτεχνίτες, οφείλεται ολόκληρη η αποζημίωση είτε ο εργαζόμενος απολυθεί έκτακτα είτε με προειδοποίηση.
2. Όταν η απόλυση γίνεται κατόπιν προειδοποίησης, τότε ο εργοδότης υποχρεούται να γνωστοποιήσει με έγγραφο στον μισθωτό ότι η υπάρχουσα σύμβαση εργασίας θα λυθεί μετά την πάροδο του χρόνου προειδοποίησης. Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να αναφέρεται ρητά η ημερομηνία απόλυσης, δηλαδή η λήξη του χρόνου προειδοποίησης, ενώ ο εργοδότης έχει υποχρέωση κατά την ημέρα απόλυσης να καταβάλει το μισό ποσό που αντιστοιχεί στη νόμιμη αποζημίωση.
3. Η καταβολή αποζημίωσης στον εργαζόμενο είναι απαραίτητη προϋπόθεση νομιμότητας της απόλυσής του. Αν δεν του καταβληθεί, τότε η αποζημίωση είναι άκυρη και ο ίδιος δικαιούται να τη ζητήσει. Ωστόσο, ο απολυμένος πρέπει να διεκδικήσει το ποσό που δικαιούται εντός έξι μηνών, γιατί αλλιώς τη χάνει οριστικά.
4. Όταν η αποζημίωση λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας υπερβαίνει τις αποδοχές δύο μηνών, ο εργοδότης υποχρεούται να καταβάλει κατά την απόλυση μέρος της αποζημίωσης που αντιστοιχεί στις αποδοχές δύο μηνών. Το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε διμηνιαίες δόσεις, καθεμία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τις αποδοχές δύο μηνών, εκτός και αν το ποσό που υπολείπεται για την εξόφληση του συνόλου της αποζημιώσεως είναι μικρότερο. Η πρώτη δόση καταβάλλεται την επομένη της συμπλήρωσης διμήνου από την απόλυση.
5. Όταν η αποζημίωση λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας καταβάλλεται σε δόσεις που αντιστοιχούν σε διαφορετικά φορολογικά έτη, τότε δηλώνεται τμηματικά στα φορολογικά έτη που εισπράχθηκε η κάθε δόση, αφού το δικαίωμα είσπραξης του δικαιούχου της αποζημίωσης αντιστοιχεί στον χρόνο είσπραξης της κάθε δόσης που δικαιούται. Στις περιπτώσεις αυτές, οι εργοδότες πρέπει να αποστείλουν ηλεκτρονικά τη βεβαίωση που αφορά μόνο το τμήμα της αποζημίωσης που πραγματικά εισπράχθηκε μέσα στο φορολογικό έτος και όχι την αποζημίωση που οφείλεται συνολικά.
6. Σε περίπτωση καταβολής της αποζημίωσης, λόγω καταγγελίας της σύμβασης εργασίας, σε δόσεις και ανεξάρτητα από το αν αυτές αντιστοιχούν στο ίδιο ή σε διαφορετικά φορολογικά έτη, ο οφειλόμενος φόρος υπολογίζεται επί του συνόλου της οφειλόμενης αποζημίωσης σύμφωνα με την κλίμακα. Ο φόρος αυτός επιμερίζεται ανάλογα με τα ποσά των καταβαλλόμενων δόσεων, παρακρατείται κατά την καταβολή της κάθε δόσης και αποδίδεται το αργότερο μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την ημερομηνία καταβολής της κάθε δόσης.
7. Το πλαίσιο υπολογισμού της αποζημίωσης ισχύει για όλους τους ιδιωτικούς υπαλλήλους με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, που έχουν συμπληρώσει στον ίδιο εργοδότη προϋπηρεσία μεγαλύτερη από 17 χρόνια. Σε αυτούς καταβάλλεται επιπλέον αποζημίωση απόλυσης.
8. Για τον συντριπτικά μεγαλύτερο αριθμό των απολυμένων, δεν προκύπτει φορολόγηση της αποζημίωσης. Ωστόσο, όπως φαίνεται και στον σχετικό πίνακα, για τα ποσά άνω των €60.000 (συνήθως αφορούν στελέχη επιχειρήσεων) προβλέπεται κλιμακωτή φορολόγηση με συντελεστές 10%, 20% και 30%.
Παραδείγματα
1. Έστω υπάλληλος, ο οποίος απολύθηκε ακριβώς έναν χρόνο μετά την πρόσληψή του. Ο συγκεκριμένος, ανεξαρτήτως του ύψους των μεικτών αποδοχών, δεν δικαιούται αποζημίωση, ενώ δεν μπορεί να του γίνει καμία προειδοποίηση.
2. Έστω υπάλληλος, ο οποίος απολύθηκε έναν χρόνο και μία μέρα μετά την πρόσληψή του και έχει μεικτές αποδοχές €700. Αν απολυθεί άμεσα, δικαιούται αποζημίωση ίση με δύο μισθούς και επιπλέον ποσό που αντιστοιχεί στο 1/6 της βασικής αποζημίωσης. Άρα, θα λάβει €1.400 και επιπλέον €233,33. Δηλαδή, η συνολική αποζημίωσή του θα είναι €1.633,33, ενώ αν είχε απολυθεί ακριβώς στον έναν χρόνο δεν θα έπαιρνε τίποτα.
Αν ο ίδιος υπάλληλος απολυθεί με προειδοποίηση ενός μηνός, τότε δικαιούται ως αποζημίωση έναν μισθό και επιπλέον 1/6 επί της βασικής αποζημίωσης. Άρα, θα λάβει €700+€116,66=€816.66.
3. Έστω υπάλληλος με 5 έτη υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη και μεικτό μισθό €1.000. Αν απολυθεί χωρίς προειδοποίηση, θα πρέπει να αποζημιωθεί με 3 μισθούς, προσαυξημένους κατά το 1/6. Δηλαδή, θα λάβει €3.000 και επιπλέον ποσό €500, που αντιστοιχεί στο 1/6 της βασικής αποζημίωσης. Άρα, θα λάβει συνολικά €3.500.
Αν απολυθεί με προειδοποίηση 2 μηνών, τότε μετά την οριστική αποχώρηση από την εργασία θα λάβει αποζημίωση ίση με 1,5 μισθούς, συν το 1/6 του ποσού. Δηλαδή, θα λάβει 1,5 x €1.000 = €1.500 και επιπλέον 1/6 επί του ποσού της βασικής αποζημίωσης, ήτοι €250. Άρα, η συνολική αποζημίωσή του θα είναι «καθαρά» €1.750 και δεν υπόκειται σε φορολογία.
4. Έστω υπάλληλος με 15 έτη υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη και μεικτό μισθό €1.200. Αν απολυθεί χωρίς προειδοποίηση, θα πρέπει να αποζημιωθεί με 10 μισθούς, προσαυξημένους κατά το 1/6. Δηλαδή, θα λάβει €12.000 και επιπλέον ποσό €2.000, δηλαδή συνολικά €14.000.
Αν απολυθεί με προειδοποίηση 4 μηνών, τότε μετά την οριστική αποχώρηση από την εργασία θα λάβει αποζημίωση ίση με 7 μισθούς, συν το 1/6 του ποσού. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα λάβει 7 x €1.200 = 8.400 και επιπλέον 1/6 επί του ποσού της βασικής αποζημίωσης, ήτοι €1.400. Άρα, η συνολική αποζημίωσή του θα είναι €9.800 και θα είναι «καθαρή», καθώς δεν υπόκειται σε φορολογία.
5. Έστω υπάλληλος, στέλεχος εταιρείας με 27 έτη υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη και μεικτό μισθό €3.000. Αν απολυθεί χωρίς προειδοποίηση, θα πρέπει να αποζημιωθεί με 22 μισθούς, προσαυξημένους κατά το 1/6. Δηλαδή, θα λάβει €66.000 και επιπλέον ποσό €11.000, δηλαδή συνολικά €77.000. Σε αυτήν την περίπτωση, επειδή η αποζημίωση υπερβαίνει το αφορολόγητο των €60.000, θα πρέπει να φορολογηθεί με 10% για τις επιπλέον €17.000. Ο φόρος είναι €1.700, οπότε, θα λάβει «καθαρά» €75.300.
Αν ο ίδιος υπάλληλος απολυθεί με προειδοποίηση 4 μηνών, τότε μετά την οριστική αποχώρηση από την εργασία θα λάβει αποζημίωση ίση με 11 μισθούς, συν το 1/6 του ποσού. Σε μια τέτοια περίπτωση, θα λάβει 11x€3.000 = 33.000 και επιπλέον 1/6 επί του ποσού της βασικής αποζημίωσης, ήτοι €5.500. Άρα, η συνολική αποζημίωση του θα είναι €38.500 και σε αυτήν την περίπτωση θα είναι «καθαρή», καθώς δεν υπόκειται σε φορολογία.
6. Έστω εργατοτεχνίτης με 22 έτη υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη και μeικτό ημερομίσθιο €35. Αν απολυθεί άμεσα, θα λάβει αποζημίωση ίση με 120 ημερομίσθια, δηλαδή €4.200 συν το 1/6 αυτού του ποσού. Άρα, θα λάβει επιπλέον €700. Το συνολικό ποσό που δικαιούται είναι €4.900. 7. Έστω εργαζόμενος με μεικτό ημερομίσθιο €50 που απασχολείται στον ίδιο εργοδότη 4 έτη και απολύεται έκτακτα. Η αποζημίωσή του θα αντιστοιχεί σε 15 ημερομίσθια και θα λάβει €750, καθώς και επιπλέον ποσό που αντιστοιχεί στο 1/6 της βασικής αποζημίωσης. Δηλαδή θα λάβει επιπλέον €125, οπότε δικαιούται συνολικά το ποσό των €875.
Πηγή: Παρασκήνιο (ΔΕ 21/9/20)
Δείτε ακόμα:
Ακολουθήστε το eisodima.gr για περισσότερες χρηστικές ειδήσεις!
 |  |  |