Σενάρια επί σεναρίων επεξεργάζεται η κυβέρνηση σχετικά με την εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων για την επιστροφή των αναδρομικών τουλάχιστον για τα δώρα και τα επιδόματα αδείας σε περίπου 3.000.000 συνταξιούχους και δημόσιους υπαλλήλους.
Την ίδια στιγμή, εκατομμύρια συνταξιούχοι όλων των ασφαλιστικών ταμείων και εν ενεργεία δημόσιοι υπάλληλοι συνεχίζουν την κατάθεση αγωγών, προκειμένου να κατοχυρώσουν την επιστροφή των παρακρατηθέντων ποσών έστω και αργότερα. Σημειώνεται ότι οι συνταξιούχοι και οι εν ενεργεία δημόσιοι υπάλληλοι διεκδικούν όλες τις περικοπές κύριων και επικουρικών συντάξεων, τα δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, τα επιδόματα αδείας, ακόμη και τις κρατήσεις για το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης.
Όπως δηλώνει ο δικηγόρος-εργατολόγος Ευστάθιος Χριστοδουλέλλης, «αυτήν τη στιγμή το βασικό όπλο των θιγόμενων είναι η αίτηση διακοπής της παραγραφής». Όπως προσθέτει, «το θέμα έχει κριθεί νομικά από τον Ιούνιο του 2015, ενώ όσοι είχαν καταθέσει αγωγή και κέρδισαν τις υποθέσεις τους πήραν πίσω τα παρανόμως παρακρατηθέντα ποσά». Σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλέλλη, από τον Ιούνιο του 2015, με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. θα έπρεπε να υπάρξει επαναφορά των συντάξεων στα πρότερα επίπεδα». Φυσικά, κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει μέχρι στιγμής για δημοσιονομικούς λόγους, και έτσι ο μόνος τρόπος για να κατοχυρωθούν αυτήν τη στιγμή τα σχετικά ποσά είναι η άσκηση αγωγής.
Σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλέλλη, όποιοι κατέθεσαν αίτηση αγωγής έως τις 31/12/2018 διέκοψαν την παραγραφή κατά ένα εξάμηνο. Έτσι ένας που θα καταθέσει τώρα αγωγή χάνει το 2013 και διεκδικεί τα αναδρομικά από το 2014 και μετά. Σύμφωνα με τον εργατολόγο και με βάση την επικείμενη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για τα δώρα στο Δημόσιο, υπάρχουν τρία βασικά σενάρια ως προς τις συνθήκες που πρέπει να επικρατήσουν ώστε να επιστραφούν στο μέλλον τα παρακρατηθέντα ποσά.
Τα σενάρια σχετικά με την απόφαση του ΣτΕ είναι τα εξής:
1. Το πολύ καλό σενάριο περιλαμβάνει την απόφαση του δικαστηρίου ότι πρέπει να αποδοθούν στους θιγόμενους τα συνολικά ποσά για την περίοδο 2013-2018.
2. Το… λιγότερο καλό σενάριο προβλέπει ότι πρέπει να αποδοθούν στους δικαιούχους τα ποσά από τον Ιούνιο του 2015 έως το τέλος του 2018.
3. Το… κακό σενάριο προβλέπει την επιστροφή των οφειλόμενων ποσών από τον Ιούνιο του 2015 έως τον Μάιο του 2016, οπότε και τέθηκε σε εφαρμογή ο νόμος Κατρούγκαλου. Σύμφωνα με μια νομική εκδοχή που έχει διατυπωθεί, ο συγκεκριμένος νόμος «έχει απορροφήσει» όλες τις προηγούμενες διατάξεις. Κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τον κ. Χριστοδουλέλλη, δεν στέκει νομικά και έχει αμφισβητηθεί έντονα.
Ποια ποσά θα επιστραφούν
Απόφαση-κλειδί, που θα δημιουργήσει κινητικότητα στο θέμα των αναδρομικών, θεωρείται αυτή που θα λάβει σε μερικές εβδομάδες το ΣτΕ σχετικά με τα δώρα των συνταξιούχων και των εν ενεργεία δημοσίων υπαλλήλων.
Μια θετική απόφαση του ΣτΕ οδηγεί αυτομάτως σε «κλείδωμα» ενός ποσού 1.000 ευρώ ετησίως για κάθε δημόσιο υπάλληλο και 800 ευρώ για κάθε συνταξιούχο. Σε μια τέτοια περίπτωση, το δημοσιονομικό κόστος εκτινάσσεται στα 3,5 δισ. ευρώ ή 1,8% του Ακαθάριστου Εγχωρίου Προϊόντος. Σε επόμενη φάση, αναμένεται η απορρόφηση του 13ου και του 14ου μισθού από το ενιαίο μισθολόγιο των δημοσίων υπαλλήλων. Αν τα πράγματα για τους συνταξιούχους του Δημοσίου και τους υπαλλήλους είναι κάπως… απλά, εντούτοις, δυσκολεύουν στην περίπτωση των δώρων για τους συνταξιούχους.
Η ολική επαναφορά του δώρου αγγίζει τα 2,5 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση και τινάζει στον αέρα τους προϋπολογισμούς των επόμενων ετών, ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία πρέπει να καλύψουν και συνταξιούχους που δεν έχουν πληρώσει ποτέ ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές! Ωστόσο, με δεδομένο το πολύ μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, υπάρχει και η… εφεδρεία της «προσωπικής διαφοράς», η οποία μπορεί να περικοπεί για όσους συνταξιούχους την έχουν (περίπου 1.400.000 άτομα) και να γίνει έτσι συμψηφισμός. Όλα αυτά όμως είναι ασκήσεις επί χάρτου και οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν με βάση πέντε σημεία-κλειδιά, όπως τα είχε αναδείξει το «Π» στο φύλλο της 16ης Φεβρουαρίου. Τα σημεία αυτά, εκτός από την κατάργηση της προσωπικής διαφοράς, είναι το αφορολόγητο όριο που θα ισχύσει από το 2020, οι τελεσίδικες δικαστικές αποφάσεις, η νέα κυβέρνηση που θα προκύψει από τις προσεχείς εκλογές καθώς και το ενδεχόμενο να μειωθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος, με αντίβαρο ένα γενναίο πρόγραμμα επιθετικών μεταρρυθμίσεων.
Οι προεκλογικές «ντρίπλες» και τα σενάρια για τα… κλεμμένα
Η έκθεση-κόλαφος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου σχετικά με τα σχεδόν 10 δισ. ευρώ των αναδρομικών που πρέπει να επιστραφούν προκαλεί ντόμινο τόσο στα βασικά σενάρια για την πορεία των δημοσιονομικών όσο και στην περίπτωση της… ικανοποίησης του εκλογικού σώματος, στην τελική ευθεία προς τις εκλογές.
Στην έκθεση του ΔΝΤ τονίζεται ότι το δημοσιονομικό κόστος θα είναι τεράστιο, αν και αναγνωρίζεται ότι οι δικαστικές αποφάσεις πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη τόσο ως προς την εφαρμογή τους όσο και ως προς τις παρενέργειες που θα προκαλέσουν στους στόχους του πρωτογενούς πλεονάσματος τα επόμενα χρόνια. Από την άλλη, η κυβέρνηση είναι εγκλωβισμένη, καθώς παραμένουν ουσιαστικότατες εκκρεμότητες («κόκκινα» δάνεια, προστασία α΄ κατοικίας, ρύθμιση χρεών κ.ά.), τα οποία δεν επιτρέπουν… εκπτώσεις στο πρόγραμμα από τους δανειστές. Ταυτόχρονα, με βάση τα εξαιρετικά περιορισμένα περιθώρια που υπάρχουν, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ευελπιστεί ότι με λύσεις… ανάγκης μπορεί να «πουλήσει» προεκλογικά το θέμα της επιστροφής των αναδρομικών διεκδικήσεων εκατομμυρίων συνταξιούχων αλλά και δημόσιων υπαλλήλων.
Αν η απόφαση του ΣτΕ επιφέρει μόνιμο δημοσιονομικό κόστος, τότε το οικονομικό επιτελείο σκέφτεται να εφαρμόσει μέτρα αντιστάθμισης, ώστε να μην επηρεαστεί ο στόχος για το πρωτογενές πλεόνασμα. Από την άλλη, αν προκύψουν εφάπαξ επιβαρύνσεις του Προϋπολογισμού, τότε μελετάται η καταβολή των αναδρομικών στους δικαιούχους, είτε σε δόσεις είτε ως εγγραφές στον προϋπολογισμό για «μελλοντικές υποχρεώσεις». Αν συναινέσουν οι δανειστές στη… δημιουργική λογιστική, τότε θα εγγράφεται σε χωριστό κονδύλι η υποχρέωση του Προϋπολογισμού, αλλά θα λαμβάνεται υπόψη το σχετικό ποσό για τον τελικό στόχο του πρωτογενούς πλεονάσματος. Άλλωστε αυτή η μέθοδος εφαρμόζεται στη δαπάνη για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών αλλά και στα κονδύλια που διατίθενται για την αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος.
Το κουαρτέτο ανησυχεί…
Τα πράγματα περιπλέκονται, καθώς οι δανειστές βλέπουν την οικονομία να παρουσιάζει… κοιλιά και από την άλλη, λόγω του τεράστιου ύψους των υποχρεώσεων για τα αναδρομικά, να απειλούνται οι στόχοι της επόμενης τετραετίας.
Η αβεβαιότητα ως προς το ύψος της επιστροφής των αναδρομικών ποσών συζητήθηκε και στο Eurogroup της περασμένης Δευτέρας και οι υπουργοί Οικονομικών των χωρών της Ευρωζώνης ζήτησαν από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να λάβει πρόνοιες για να μην υπάρξει πρόβλημα στους στόχους του Προϋπολογισμού, αλλά και για να βρίσκονται σε ισχύ τα μέτρα ρύθμισης του δημοσίου χρέους έως το 2030, σύμφωνα με την απόφαση του περασμένου Ιουνίου. Σε κάθε περίπτωση, η κυβέρνηση προσπαθεί να καλλιεργήσει προσδοκίες σε συνταξιούχους και δημοσίους υπαλλήλους περί πρόβλεψης για την επιστροφή αναδρομικών. Ή, σύμφωνα με ένα άλλο σενάριο, θα επιστρέψει ένα σχετικά χαμηλό ποσό από τον Προϋπολογισμό, αν και σε κάθε περίπτωση τον τελευταίο λόγο θα έχουν οι δανειστές, οι οποίοι έχουν ξεκαθαρίσει ότι σε κάθε περίπτωση θα απαιτηθούν ισοδύναμα.
Πηγή: Παρασκήνιο (ΠΕ 21/3/19)
Δείτε ακόμη:
Ακολουθήστε το eisodima.gr για περισσότερες χρηστικές ειδήσεις!
 |  |  |